Tredmolen voor de boterhond.
Op 1 februari 1873 verscheen er een advertentie in Het Handelsblad over de hout- en meubelkoopdagen door notaris Geerts te Bouchout. Op 11 en 12 februari zouden voor de eerzame Cornelius VANAELST en kinderen op Mussenburg (Edegem) verkocht worden: meubelen, gereedschappen, karren, veel graan, stro, hout en aardappels en ook 7 melkkoeien, 4 runderen, 2 stieren, 1 varken, 4 werkpaarden en 3 boterhonden.
Uit het Handelsblad van 1 februari 1873 (Bron: KBR)
Wat is in hemelsnaam een boterhond? Even Googelen bracht ons naar de erfgoedwebsite van Het Virtuele Land, waar dit uitvoerig wordt toegelicht.
Karnen met een stamper [1]
In de 19de eeuw werd op de kleinere boerderijen elke dag de melk gekarnd om er boter uit te winnen. Karnen is een langdurige mechanische bewerking van melk die het vetbolletjes in de melk tot boter doet samenklonteren. Dat was zwaar werk voor de boerin, die met de hand toch een uur moet “stoten” met een stamper.
Een boterhond is een hond die in een tredmolen loopt, waardoor de tredmolen draait, die een as aandrijft die via een krukas stampers op en neer beweegt in een karnton, en zo van melk boter en karnemelk maakte.
[1] J. le Francq van Berkhey, Natuurlyke historie van Holland. Deel 9 . P.H. Trap, Leiden 1811, gelezen bij https://www.dbnl.org/