Joanna Melania Kerselaers was eigenaar van een gigantisch stuk grond aan de Hoofsche Galgstraet[i]. Ze had het geërfd van haar vader Joannes Franciscus, wagenmaker, timmerman en cafébaas van café De Welkom op de hoek van de Molenstraet en de Dorpstraet. Dat was aan de ingang van de Sint-Antoniuskerk, vandaag Huis De Hert.
Joanna Melania trouwde met een Antwerpse apotheker en verhuisde naar Antwerpen. Zij verkocht van die enorme lap grond in 1877 een stuk aan de familie Thys, die op de Hoofsche Galgstraet het eerste huis bouwde[iii]. Vandaag zou het huis van Thys, intussen afgebroken, het huisnummer 37 hebben (notariaat Unilexa). De Hoofsche Galgstraet werd, na het verdwijnen van de galg in Hove, gewoon de Hovestraat genoemd.
Het andere, nog veel grotere stuk, verkocht ze in 1893 aan Florent Gevers, je weet wel, die van de Florent Geversstraat. Op het lapje grond dat ze geërfd had van papa, staan vandaag meer dan 40 huizen.
Het tweede huis dat daar in 1899 in de buurt werd gebouwd, was een café: A l’espérance, op nummer 29-31 was dat. Het café werd vanaf het begin opengehouden door de familie Loquet, t.t.z., de zussen Philomena (toen 44 jaar) en Elisabeth (36 jaar), mama Maria Van Beveren (74 jaar) en de dochter van Elisabeth met Louis De Haen, Catharina (16 jaar). Vier vrouwen, afkomstig van Antwerpen. Hun papa Jaak Loquet was een hovenier en al een tijdje overleden. Mama Maria Catharina was een ongeletterde huisvrouw die er toch, met twee van haar dochters en een kleindochter, in slaagde om een café annex hotel open te doen met een Franstalige naam:
A L’ESPÉRANCE CAFÉ-RESTAURANT LOGEMENT LOQUET SOEURS
In de volksmond bleek het café al snel Den Hesp genoemd te worden, Espérance ligt toch wat moeilijk in de mond. Een beetje oneerbiedig, maar het werd ook al eens De 8 hespen genoemd, naar de 8 vrouwelijke billen die in het café te tellen waren.
Vooraan stonden twee mooie bomen en er was een leuk terras. Het café was ook voorzien van een paardenparkeerplaats, tja, auto’s waren toen nog niet zo ‘in’.
Boven de toog was er een opschrift:
WELKOM IN DE HOOP
HIER IS ALLES TE KOOP
En dat bleek ook een welkom te zijn voor dieven: Gazet van Mechelen, 17-9-1908:
EDEGEM. - DIEFSTAL. - Tijdens den nacht van Dinsdag tot Woensdag, is diefstal
gepleegd by de gezusters Loquet, “In de Hesp”, Hoveschesteenweg, te Edegem.
De dieven zijn langs de keldermonding, welke zij opengebroken hebben, in den
kelder gedrongen, alwaar zij menige flesschen wijn en champagne robberden, en
langs waar zij in de keuken en in het café drongen; zij openden er al de kassen en
laden, en roofden er 15 kistjes sigaren, verschillige flesschen likeuren en de bollen van den biljart.
Mama Maria Catharina overleed in 1913. Tijdens WO1 hebben de zussen vele Joodse diamantslijpers opgevangen die gevlucht waren uit Antwerpen. Na de oorlog gingen ook de zussen hun eigen weg.
De familie Loquet verdween uit Edegem in 1919.
Op 7 april 1919 kwam blokmaker Pieter Eduard 'Ward' Heirman er met zijn gezin wonen en werd het links gedeelte van het huis een winkeltje Bij den blokmaker[iv].
Paul Broes: “Het was een winkel waar huishoudgerief verkocht werd. En blokken, mijn grootvader Ward Heirman was immers blokmaker! Mijn moeder Paula ‘van den blokmaker’ heeft de zaak overgenomen en zij is zich gaan specialiseren in potten, pannen en porselein! De winkel is gestopt in 1967.”
Dan was er Wassalon ’t Klaverke 4[v].
Goedele Van Soom: “Het wassalon werd uitgebaat door mijn vader Joris Van Soom en is opengegaan in 1968. In 1971 à 1972 zijn mijn ouders, samen met mijn zus en ikzelf, boven het wassalon gaan wonen. Wij hebben er gewoond tot 1983 en in 1985 ongeveer is mijn vader gestopt met het wassalon. Mijn grootvader, Henk Van Soom, die de eigenaar was, heeft toen het pand verkocht."
De oorspronkelijke familie Loquet was dan wel verdwenen, of toch niet helemaal … of zelfs helemaal niet.
In het huis van Joana Melania Kerselaers woonde later de familie De Herdt[vi]. De zussen Angèle en Alberta hielden er tot 2009 een winkeltje van vanalles en nog wat: het overbekende Huis De Herdt[vii]. Wie er ook in dat huis woonde was Frans Loquet, zijn echtgenote Mitje Vosters en hun 5 dochters … De overgrootvader van Frans, Jan Loquet, was een broer van Jaak Loquet. En de dochters Loquets zijn nog flink tegenwoordig in Edegem … dus, de Loquets zijn helemaal niet verdwenen 😄.
Wat heeft dat allemaal te maken met Frituur Victor?
De gevel bekent kleur.
Frituur Victor is de helft van café A l’espérance, de linkerhelft. De rechterhelft werd afgebroken en is vandaag een onderdeel van de Standaard Boekhandel.
Frituur Victor werd dus samen met zijn buur inderdaad in de volksmond De 8 hespen genoemd. Leuk is dat de helft van het huis dit jaar 125 jaar bestaat en de gevel bovenaan nog in zijn originele staat is.
Onder de dakgoot van het linkse deel van café A l’espérance, is de originele band nog aanwezig waarop de naam van het café stond. Die is vandaag bepleisterd, maar links en rechts zijn er een stukjes losgekomen. Daar komen links de letters NIEU tevoorschijn en rechts een T, dacht ik. In de archieven vinden we verwijzingen dat er ook een café met de naam ‘De Nieuwe Hesp’ op die plek zou geweest zijn. Dat zou de gevonden letters ‘NIEU’ en ‘T’ kunnen verklaard hebben, bv.: ‘DE NIEUWE HESP - CAFÉ-RESTAURANT’.
Collega Erik Laforce van het Historisch Archief is met een telelens gaan kijken en komt tot een ander slotsom. Rechts lijkt het niet te gaan om een T maar om EL.
Waardoor een andere mogelijkheid ontstaat:
En zo komen we tot de volgende voorlopige conclusie. Als ‘De Nieuwe Hesp’ al bestaan heeft, dan waarschijnlijk tijdens de laatste jaren van de Loquets.
Maar heeft het wel bestaan? En wat staat er eigenlijk echt onder die bepleistering?
Erik Laforce: “Ik kreeg veel goesting om te gaan krabben”. Victor misschien ook?
Peter Crombecq, 26 oktober 2024
Met veel dank aan Erik Laforce (die tegelijk inspiratie- en kennisbron was), Goedele Van Soom en Paul Broes voor hun waardevolle bijkomende informatie, Willy Swiggers en Frank Neyens voor hun straf geheugen en groot archief.
Dit verhaal is een bijdrage aan “Edegem’s verleden, bewaard voor de toekomst” van het Historisch Archief Edegem. Het Historisch Archief is toegewijd aan het behoud van het papieren en digitale geheugen van Edegem. Door het verzamelen, inventariseren en digitaliseren van documenten, boeken, foto’s, tijdschriften, plannen en meer, zorgt het Historisch Archief ervoor dat de geschiedenis van Edegem bewaard blijft voor toekomstige generaties.
Disclaimer
Het verhaal is gereconstrueerd op basis van een aantal bronnen. Ik ben me ervan bewust dat nieuwe informatie uit andere bronnen het verhaal kunnen aanvullen, nuanceren of aanleiding kunnen geven tot aangepaste inzichten.
Referenties
[i] De belangrijkste bronnen van dit verhaal zijn de registers van de burgerlijke stand, de bevolkingsregisters en het kadaster. De 2 postkaarten komen uit het Historisch Archief Edegem en zijn bewerkt met MyHeritage.
[ii] Prof. dr. R. Van Passen, “Geschiedenis van Edegem”, (Edegem: Gemeentebestuur van Edegem, 1974), p. 980
[iii] Erik Laforce, “Het eerste huis in de Hovestraat”, te raadplegen via https://www.historischarchiefedegem.be/post/het-eerste-huis-in-de-hovestraat
[iv] HAE, advertentie, 1955, te zoeken ‘Blokmaker’.
[v] HAE, vermelding in ‘Edegem, Inlichtingsblad uitgegeven door de gemeente’, n° 54, mei 1978.
[vi] Peter Crombecq, “Het huis bij de Sint-Antoniuskerk, eeuwenoud en authentiek (deel 1)”, te raadplegen via https://www.historischarchiefedegem.be/post/het-huis-bij-de-sint-antoniuskerk-eeuwenoud-en-authentiek-deel-1
[vii] Peter Crombecq, “Het huis bij de Sint-Antoniuskerk, eeuwenoud en authentiek (deel 2)”, te raadplegen via https://www.historischarchiefedegem.be/post/het-huis-bij-de-sint-antoniuskerk-eeuwenoud-en-authentiek-deel-2